پلی استال (POM)، با نام علمی پلی اکسی متیلن (Polyoxymethylene)، یکی از پلیمرهای مهندسی پیشرفته با ساختار نیمه‌بلورین است که از طریق پلیمریزاسیون منومر فرمالدهید تولید می‌شود. این ماده به دلیل خواص مکانیکی و حرارتی ممتاز، در صنایع مختلف جایگزینی ایده‌آل برای قطعات فلزی و سایر پلاستیک‌های مهندسی محسوب می‌شود. پلی استال با نام‌های تجاری مطرحی مانند دلرین (Delrin)، هوستافرم (Hostaform)، دراکن (Duracon)، سلکن (Celcon) و الترافرم (Ultraform) در بازار عرضه می‌گردد.
ویژگی‌ها و مزایای پلی استال (POM)
پلی استال (POM) با ترکیبی از استحکام بالا و اصطکاک پایین، عملکرد فوق‌العاده‌ای را در کاربردهای صنعتی ارائه می‌دهد:
- استحکام مکانیکی بالا: حفظ خواص فیزیکی تحت فشارها و بارهای مداوم
- ضریب اصطکاک پایین: حرکت روان قطعات متحرک بدون نیاز به روان‌کننده‌های اضافی
- مقاومت سایشی فوق‌العاده: دوام بی‌نظیر در برابر فرسایش و سایش مکرر
- مقاومت شیمیایی عالی: پایداری در برابر حلال‌ها، روغن‌ها، مواد شیمیایی و رطوبت
- جذب آب بسیار پایین: تضمین پایداری ابعادی حتی در محیط‌های مرطوب
- خزش ناچیز: حفظ ابعاد و کیفیت در طول عمر طولانی قطعه
- فرآیندپذیری آسان: مناسب برای قالب‌گیری تزریقی و ماشین‌کاری دقیق با هزینه‌های اقتصادی
انواع گریدهای پلی استال (POM) در پلیمر پیشرفته دانا
شرکت پلیمر پیشرفته دانا با ارائه گریدهای متنوع پلی استال، پاسخگوی نیازهای مختلف صنعتی است:
- پلی استال هموپلیمر (Homo-POM): دارای سختی و استحکام مکانیکی بسیار بالا، مناسب برای قطعاتی که دقت ابعادی و تحمل بار اهمیت ویژه‌ای دارند.
- پلی استال کوپلیمر (Co-POM): با پایداری حرارتی و شیمیایی بیشتر، برای تولید قطعات مکانیکی حساس با عملکرد پایدار در شرایط سخت.
- پلی استال با ضربه‌پذیری بالا: مقاوم در برابر ضربه و شکست، ایده‌آل برای کاربردهایی که استحکام و دوام حداکثری نیاز است.
کاربردهای پلی استال (POM)
به واسطه ویژگی‌های خاص، پلی استال در صنایع متعددی کاربرد دارد، از جمله:
- صنعت خودرو: تولید قطعات جلوبندی، چرخ‌دنده‌ها، بوش‌ها، مکانیسم‌های قفل و اجزای کمربند ایمنی
- صنعت آب و آبیاری: ساخت اجزای داخلی پمپ‌ها و اتصالات مقاوم در برابر خوردگی و رطوبت
- قطعات صنعتی و مکانیکی: چرخ‌دنده‌های دقیق، بلبرینگ‌های لغزنده، قطعات متحرک و سیستم‌های الکترومکانیکی
- لوازم خانگی: تولید قطعات داخلی ماشین لباسشویی، یخچال و جاروبرقی با مقاومت سایشی بالا
- صنعت اسباب‌بازی: ساخت اسباب‌بازی‌های بادوام و ایمن برای استفاده طولانی‌مدت
مشخصات فنی پلی استال (POM)
- دانسیته: 1.41 تا 1.43 گرم بر سانتی‌متر مکعب
- دمای ذوب: 165 تا 175 درجه سانتی‌گراد
- دمای انتقال شیشه‌ای: منفی 75 درجه سانتی‌گراد
- ویژگی احتراق: شعله‌ای آبی رنگ و تقریباً نامرئی، آزادسازی گاز فرمالدهید در هنگام سوختن
- حلال‌های مؤثر: دی متیل فرم آمید (DMF)، دی کلروبنزن و دی متیل بنزن
رنگ و ساختار ظاهری پلی استال (POM)
پلی اکسی متیلن (POM) به‌طور طبیعی به رنگ سفید و با ساختار نیمه‌بلورین تولید می‌شود. این ساختار بلوری منظم باعث ایجاد خواصی چون مقاومت بالا، سختی مناسب و نقطه ذوب مشخص در این پلیمر مهندسی شده است. برخلاف پلیمرهای آمورف که فاقد آرایش منظم مولکولی هستند، مواد نیمه‌بلورین مانند POM دارای آرایش‌های مرتب با نقاط ذوب تیز می‌باشند.
واکنش حرارتی پلی استال (POM) و مقایسه با ترموست‌ها
POM در دسته ترموپلاستیک‌ها قرار می‌گیرد. این مواد در نقطه ذوب خود مایع شده و می‌توانند بدون تخریب قابل توجه، پس از سرد شدن مجدداً حرارت داده شده و قالب‌گیری شوند.
نقطه ذوب پلی استال بسته به نوع آن متفاوت است:
- پلی استال هموپلیمر: 175 درجه سانتی‌گراد
- پلی استال کوپلیمر: بین 162 تا 173 درجه سانتی‌گراد
در مقابل، مواد ترموست فقط یک بار در طول فرآیند تولید حرارت داده می‌شوند و پس از سخت شدن، امکان ذوب مجدد آن‌ها وجود ندارد. این تفاوت، امکان بازیافت پلی استال را فراهم کرده است، در حالی که ترموست‌ها قابلیت بازیافت محدودی دارند.
تفاوت‌های ساختاری بین پلی استال هموپلیمر و کوپلیمر
پلی استال در دو نوع هموپلیمر و کوپلیمر تولید می‌شود که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند:
مزایای هموپلیمرها
- سفتی و سختی بالاتر
- مقاومت ضربه بالا در دمای اتاق
- مقاومت کششی بیشتر
- دمای عملکرد کمی بالاتر
- سطحی سخت‌تر و لغزنده‌تر
مزایای کوپلیمرها
- پایداری ابعادی بهتر در طول زمان
- مقاومت شیمیایی بیشتر در برابر محیط‌های خورنده
- تخلخل کمتر در فرآیند اکستروژن و کیفیت بالاتر سطح قطعات
انتخاب بین این دو نوع، بستگی به شرایط عملیاتی و نیاز فنی قطعه دارد.
کاربردهای خاص‌تر پلی استال (POM)
پلی استال علاوه بر کاربردهای صنعتی و خودرویی، در زمینه‌های خاصی نیز به کار می‌رود که کمتر به آن‌ها پرداخته شده است. از جمله:
- استفاده در پایه‌های پلاستیکی نیمکت‌ها که روی کف چوبی حرکت می‌کنند، به دلیل لغزندگی ذاتی این ماده
- کاربرد در مکانیزم‌های کشویی، جایی که نیاز به قطعات قوی، لغزنده و مقاوم در برابر سایش وجود دارد
این ویژگی‌ها، پلی استال را به انتخابی محبوب برای طراحان و مهندسان در پروژه‌های مکانیکی و حرکتی تبدیل کرده است.
نام‌های دیگر پلی استال (POM) در صنعت
POM در صنایع مختلف با نام‌های متفاوتی شناخته می‌شود که بسته به کاربرد یا فرآیند تولید، مورد استفاده قرار می‌گیرند. رایج‌ترین این نام‌ها عبارتند از:
- پلی استال (Polyacetal)
- پلی فرمالدهید (Polyformaldehyde)
- پلی متیلن گلیکول (Polymethylene Glycol)
- پلی اکسی متیلن گلیکول (Polyoxymethylene Glycol)
شناخت این اسامی در هنگام انتخاب مواد اولیه یا بررسی مشخصات فنی بسیار اهمیت دارد.
چرا پلی استال (POM) پلیمر پیشرفته دانا؟
شرکت پلیمر پیشرفته دانا با ارائه انواع گریدهای صنعتی پلی استال (POM) مطابق با استانداردهای روز جهانی، تضمین‌کننده کیفیت، دوام و عملکرد برتر برای تمامی پروژه‌های صنعتی و مهندسی است. بهره‌گیری از مشاوره تخصصی و پشتیبانی فنی از مزایای خرید این محصول از پلیمر پیشرفته دانا می‌باشد.
پلیمر پیشرفته دانا مفتخر است که انواع گریدهای کاربردی و صنعتی POM (پلی استال) را با کیفیت تضمینی و مطابق استانداردهای روز جهانی به مشتریان خود ارائه می‌دهد.
