این روزها، تصور دنیایی بدون بستهبندیها تقریباً غیرممکن است. در این میان، پلیمرها نقشی کلیدی در تحول طراحی بستهبندیها و بهبود خواص فنی آنها داشتهاند. امروزه بستهبندیهای پلیمری حدود ۴۰ درصد از سهم بازار را در میان کاغذ، کارتن، شیشه و فلزات به خود اختصاص دادهاند. علاوه بر بطریها و گالنهای پلاستیکی، فیلمهای پلیمری بهصورت کیسههای پلاستیکی در ابعاد و اشکال مختلف برای بستهبندی مواد مختلف، از جمله مواد غذایی، کاربرد گستردهای دارند.
اگر نوع فیلم پلیمری و ساختار آن به درستی انتخاب شود، عملکرد بستهبندی تا حد زیادی به دوخت مناسب بخشهای مختلف آن وابسته است. در این مقاله، اهمیت لایه دوخت در بستهبندیهای پلیمری و روشهای بهبود استحکام آن بررسی میشود.
نقش لایه دوخت در بستهبندیهای پلیمری
بستهبندیهای پلیمری با استفاده از فیلمهای تکلایه و چندلایه تولید میشوند. در فیلمهای تکلایه، استحکام دوخت به فرمولاسیون پلیمرهای مورد استفاده بستگی دارد. اما در فیلمهای چندلایه، لایه داخلی فیلم تعیینکننده استحکام دوخت است. استحکام دوخت به دو حالت سرد (Sealing Strength) و گرم (Hot Tack) تقسیم میشود:
- استحکام دوخت در حالت سرد: نیروی لازم برای جدا کردن دو لایه دوختهشده پس از سرد شدن محلدوخت.
- استحکام دوخت در حالت گرم: میزان نیروی لازم برای جدا کردن دو لایه بلافاصله پس ازدوخت و پیش از سرد شدن.
عوامل موثر بر استحکامدوخت
میزان استحکامدوخت در حالت سرد و گرم به عوامل متعددی از جمله وزن محصول، سرعت خط تولید و نیروهای کششی وارد بر بستهبندی بستگی دارد. همچنین، در فیلمهای چندلایه، اثرگذاری لایهها بر انتقال حرارت میتواند نتایج آزمونهای استحکام را تغییر دهد.
بهبود استحکام این لایه در فیلمهای پلیمری
یکی از روشهای رایج برای بهبود استحکامدوخت، استفاده از پلیاتیلنهای متالوسنی (mPE) در این لایه است. این پلیمرها به دلیل ساختار یکنواخت و دمای ذوب پایینتر، عملکرد بهتری در استحکامدوخت در هر دو حالت سرد و گرم دارند. همچنین افزودن کوپلیمرهای اتیلنی مانند POE (Polyolefin Elastomer) میتواند استحکامدوخت را به طور قابلتوجهی افزایش دهد.
اهمیت مهندسی در انتخاب این لایه
دوختپذیری پلیمرها خاصیتی دینامیک و متغیر است که به عواملی مانند ساختار و تعداد لایهها، دمایدوخت، زمان و فشار بستگی دارد. بنابراین، انتخاب مهندسیشده فرمولاسیون و پلیمرهای لایه دوخت برای دستیابی به عملکرد مطلوب بستهبندی، ضروری است.