استفاده از پسماندهای پلاستیکی و بازگرداندن آنها به چرخه مصرف، از اهداف اصلی مهندسین پلیمر در اقتصاد چرخشی صنعت پلیمر است. این پسماندها یا به کاربری اولیه بازمیگردند یا کاربرد جدیدی برای آنها تعریف میشود. در هر دو حالت، لازم است ریزساختار پلیمرهای موجود در جریان پسماند تحلیل و بر اساس نیازهای کاربری نهایی طراحی مجدد شوند. چالش اصلی این فرایند، وجود جریان پسماندی است که ترکیبی از پلیمرهای مختلف با خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت میباشد. این اختلاط میتواند اثر منفی بر خواص نهایی پلیمر بگذارد. در این میان، سازگارکنندهها در بازیافت پلاستیک نقش کلیدی دارند و به عنوان یکی از مهمترین تکنیکها برای بهبود خواص پلیمرهای بازیافتی مورد استفاده قرار میگیرند.
سازگارکنندهها چیستند و چگونه عمل میکنند؟
هدف اصلی استفاده از سازگارکنندهها، هماهنگسازی و بهبود خواص مخلوط پلیمرها است. بدون استفاده از سازگارکنندهها، خواص فیزیکی و مکانیکی محصول نهایی حتی از اجزای سازنده نیز پایینتر خواهد بود. برای این منظور از موادی به نام Compatibilizer استفاده میشود. سازگارکنندهها ساختار بسیار پیچیدهای دارند و انتخاب نوع مناسب آنها به ویژگیهای پلیمرهای موجود در جریان پسماند بستگی دارد.
انواع سازگارکنندهها در بازیافت پلاستیکها
با پیشرفت فناوریهای پلیمریزاسیون، انواع متنوعی از سازگارکنندههای پلیمری برای طیف گستردهای از پلیمرها در دسترس هستند. حتی برای پسماندهای پیچیده مانند PE/PP، سازگارکنندههای خاصی توسعه داده شده است. گروه دیگری از این مواد، سازگارکنندههایی هستند که برای بازیافت فیلمهای بستهبندی چندلایه مانند PE/PA، PP/PA و PE/EVOH طراحی شدهاند.
مزایای استفاده از سازگارکنندهها
بهکارگیری مواد سازگارکننده در بازیافت پلاستیکها نه تنها خواص محصولات نهایی را حفظ میکند، بلکه حتی میتواند آنها را ارتقا دهد. این مواد، ابزار قدرتمندی برای حرکت به سمت یک اقتصاد چرخشی و بهرهبرداری حداکثری از پسماندهای پلاستیکی هستند.