روان‌کننده PVC یکی از مهم‌ترین افزودنی‌های مورد استفاده در فرمولاسیون محصولات PVC است. نام دیگر این محصولات، البته به اشتباه، وکس نیز می باشد. به سختی می‌توان کاربردی برای PVC تصور کرد که نیازی به این افزودنی‌ها نداشته باشد. روان‌کننده‌ها گاهی با تثبیت‌کننده‌ها ترکیب شده و به صورت یک محصول واحد (One Pack) یا به‌صورت جداگانه در فرمولاسیون به کار می‌روند.
نقش روان‌کننده PVC در فرآیند تولید
روان‌کننده‌های PVC تأثیر چشم‌گیری در بهبود فرآیند شکل‌دهی و خواص محصولات نهایی دارند. برخی از مزایای کلیدی استفاده از این افزودنی‌ها عبارتند از:
- افزایش محدوده دمایی فرآیند شکل‌دهی
- بهبود ذوب و ژل شدن PVC
- ارتقای خواص مکانیکی و فیزیکی محصولات
- کاهش چسبندگی به دیواره اکسترودر
- کاهش گشتاور و تنش برشی برای اختلاط بهتر
- کاهش فشار عملیاتی و ویسکوزیته مذاب
- بهبود یکنواختی اختلاط و کیفیت سطحی
انواع روان‌کننده‌های PVC و ویژگی‌های آن‌ها
روان‌کننده‌های PVC در انواع مختلفی تولید می‌شوند که بیشتر آن‌ها از منابع طبیعی مانند چربی‌ها و روغن‌ها به دست می‌آیند. بر اساس ساختار شیمیایی، این افزودنی‌ها در گروه‌های زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- الکل‌های چرب (Stearyl alcohol)
- استرهای اسیدی (Distearyl phthalate)
- اسیدهای چرب (مانند اسید استئاریک)
- اسید-آمیدها (EBS)
- صابون‌های فلزی (کلسیم و زینک استئارات)
- وکس‌های پلی‌اتیلن
- پارافین وکس‌ها
مکانیسم عملکرد روان‌کننده‌های PVC
روان‌کننده‌های PVC به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- روان‌کننده‌های خارجی (External): این مواد خاصیت چسبندگی PVC به تجهیزات شکل‌دهی را کاهش می‌دهند.
- روان‌کننده‌های داخلی (Internal): این دسته به بهبود ذوب و یکنواختی اختلاط کمک می‌کنند.
روان‌کننده PVC نقش اساسی در بهبود فرآیندهای تولید و کیفیت محصولات نهایی ایفا می‌کند. با انتخاب درست این افزودنی‌ها، می‌توان عملکرد ماشین‌آلات و خواص مکانیکی محصولات را بهبود بخشید. در مقالات بعدی، جزئیات بیشتری در مورد انواع روان‌کننده‌ها و کاربردهای آن‌ها بررسی خواهد شد.
