در بخش قبلی این مقاله ( لینک زیر)، سعی کردیم نقاط قوت و برتری های ذاتی کائوچوی NBR را معرفی کنیم. پس از آشنایی مقدماتی با این کائوچو آماده هستیم تا با بازار این رابر بیشتر آشنا شویم و کاربردهای آن را معرفی کنیم.
در همین ابتدا و به صورت خلاصه باید بگوییم در هر کاربردی که مقاومت به روغن مورد نظر است، حتما رد پایی از NBR دیده خواهد شد. حال اگر از زاویه دید کالاهای تولیدی به مصرف Nitrile rubber نگاه کنیم، می توان لیست زیر را به عنوان کاربردهای این رابر در نظر گرفت:
- اورینگ (O-ring) و واشرها
- روکش کابل، تسمه و شلنگ ها
- چسب و درزگیرها
- دستکش های صنعتی و پزشکی – بهداشتی
اما صنایعی که NBR در آن ها به کار می رود:
- خودروسازی و حمل و نقل
- قطعات صنعتی
- نفت، گاز و پتروشیمی
- معدن و فلزات
- ساختمان
- پزشکی – بهداشتی
- پوشاک و کفش
- کامپاندینگ پلاستیک ها
مهمترین دلیل گستردگی دامنه کاربردهای NBR و استفاده از آن در کاربردهای مهندسی، مقاومت بینظیر آن در برابر محیط های روغنی، پایداری حرارتی بالا و استحکام مکانیکی فوق العاده است. تولید انواع اورینگ و واشر از جمله بزرگترین بخش های مصرف کننده NBR است. در این کاربرد NBR با داشتن مانایی فشاری بسیار کم، استحکام مکانیکی فوق العاده، سایش بسیار ناچیز و مهمتر از عوامل قبل، مقاومت در برابر روغن، یکی از اولین گزینه های انتخابی است. همچنین از آنجاییکه NBR چسبندگی خوبی به فلزات نیز دارد، در قطعات صنعتی، روکش های غلتک، تیوب، دیافراگم ها و … مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی از بخش های پیشرو امروزی در مصرف NBR، صنعت تولید لوازم پزشکی و بهداشتی است. از آنجاییکه NBR به صورت لاتکس نیز تولید می شود، یکی از بهترین گزینه های مدنظر برای تولید لوازم پزشکی، مانند دستکش های بهداشتی است. باید اضافه کرد مدتی است که پای کائوپوی طبیعی به دنیای پلاستیک ها و رزین ها نیز باز شده است. گونه خاصی از NBR با شکل ظاهری پودر، به دلیل سهولت در خوراک دهی و امکان ترکیب کردن آن با اجزای دیگر، در اصلاح خواص PVC و رزین های فنولیک به کار می رود. NBR یکی از بهترین گزینه های اصلاح خواص ضربه پذیری PVC است و آلیاژهای NBR/PVC کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارند و از نظر عملکرد می توانند پا به پای رابرهای مهندسی دوام بیاورند.
در حین انتخاب گرید مناسب ان.بی.آر برای هر کاربری، بایستی به نکات زیر دقت شود:
- درصد آکریلونیتریل ( بر این اساس گریدهای مختلف Nitrile rubber حاوی مقدار کم آکریلونیتریل، مانند 15 درصد تا مقادیر متوسط (30 درصد) و مقدارهای بسیار بالا، مانند 45 درصد، هستند.)
- ویسکوزیته و فرایندپذیری
- سرعت پخت
- آیا گرید مورد نظر از انواع ویژه Nitrile rubber (مانند HNBR ،NBR کربوکسیله شده و NBR پیش پخت شده) است و کاربری مورد نظر به آن نیاز دارد؟
اما در پایان و به عنوان جمع بندی باید گفت کائوپوی طبیعی در بین رابرهای مهندسی چون CSM, CR, ECO، مانایی فشار بسیار کمی دارد، بهترین مقاومت را در برابر انواع روغن از خود نشان می دهد، سایش بسیار ناچیزی در مقایسه با دیگر رابرهای ذکر شده دارد، در دماهای پایین منعطف است و نفوذپذیری کمی در برابر گازها دارد. اما مقاومت آن در برابر سوخت ها عادی است و پایداری حرارتی کمی دارد.
