تاریخچه کلروپرن (Chloroprene) و معرفی نئوپرن
کلروپرن (Chloroprene) برای اولین بار در سال ۱۹۳۲ میلادی توسط شرکت آمریکایی دوپونت (DuPont) معرفی شد. این شرکت ابتدا این لاستیک سنتزی را با نام دوپرن (Duprene) به بازار عرضه کرد، اما در سال ۱۹۳۹ نام آن را به نئوپرن (Neoprene) تغییر داد. نئوپرن به سرعت جایگاه خود را در بازارهای جهانی پیدا کرد و به عنوان اولین لاستیک سنتزی موفق تجاری شناخته شد.
روش‌های تولید کلروپرن (Chloroprene)
در گذشته تولید کلروپرن بر پایه استیلن انجام می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی، تولید آن به استفاده از بوتادی‌ان تغییر یافته است. فرآیند اصلی تولید، پلیمریزاسیون امولسیونی است که در دمای حدود ۳۸ درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود.
محصول نهایی به دو صورت لاتکس و جامد عرضه می‌شود. نوع جامد خود به دسته‌های مختلفی بر اساس مصارف عام و ویژه تقسیم می‌شود.
انواع گریدهای کلروپرن (Chloroprene)
گریدهای کلروپرن بر اساس نوع مصرف و ساختار مولکولی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
گریدهای مصارف عام
- دسته G: شامل گریدهای GN، GNA، GRT، GT و GW
- دسته W: شامل گریدهای W، WHV، WRT، WD، WX، WB، WK، TW، TRT
گریدهای نوع G سرعت ولکانیزاسیون بالاتری دارند و بلورینگی کمتری نسبت به نوع W نشان می‌دهند. گریدهای GRT و WRT مقاومت بالایی در برابر بلوری شدن دارند.
گریدهای مصارف ویژه
FB، FC، HC، KNR، S
این گریدها با پارامترهای خاصی مانند اصلاح با سولفور یا مرکاپتان، تنظیم ویسکوزیته و بهبود فرآیندپذیری تولید می‌شوند.
ویژگی‌های فرآیندپذیری کلروپرن (Chloroprene)
بیش از ۸۵٪ ساختار لاستیک کلروپرن را ترانس ۱و۴ کلروپرن تشکیل می‌دهد که باعث افزایش قابلیت بلور شدن تحت کشش و در نتیجه، افزایش استحکام کششی محصول نهایی می‌شود.
ولکانیزاسیون این لاستیک تنها با سیستم‌های اکسید فلزی انجام می‌شود که پایداری و کیفیت ولکانش را بالا می‌برد.
خواص و معایب کلروپرن (Chloroprene)
خواص
- استحکام مکانیکی بسیار بالا
- مقاومت عالی در برابر اکسیداسیون، گرما و نور خورشید
- پایداری در برابر ازون و شرایط آب و هوایی
- اشتعال‌پذیری کم
- چسبندگی بالا به سطوح مختلف
- مقاوم در برابر پیرشدگی، اسیدها، بازها و گریس‌ها
معایب
- عایق الکتریکی ضعیف به دلیل خاصیت قطبی
- قیمت نسبتاً بالا نسبت به سایر الاستومرها
- انعطاف‌پذیری محدود در دماهای بسیار پایین
کاربردهای گسترده کلروپرن (Chloroprene)
این لاستیک به دلیل خواص استثنایی خود در صنایع متعددی کاربرد دارد:
صنایع خودروسازی
- تولید تسمه‌های انتقال قدرت، تسمه تایم، گردگیرها و قطعات جلوبندی
- ساخت شلنگ‌های هیدرولیک و درزبندی‌های خودرو
صنایع الکترونیک و الکتریک
- روکش سیم‌ها و کابل‌ها برای محافظت در برابر آسیب‌های محیطی
صنایع راه و ساختمان
- ساخت پدهای پل، ماستیک‌های راهسازی و انواع درزگیرهای ساختمانی
صنایع پوشاک و ورزشی
- تولید لباس‌های ضدآب و غواصی، لباس‌های ایمنی و تجهیزات ورزشی
صنایع چسب و کاغذ
- استفاده از لاتکس کلروپرن در تولید چسب‌های باکیفیت پایه حلالی و آبی
دیگر کاربردها
- دستکش‌های صنعتی و پزشکی
- فوم‌های انعطاف‌پذیر و تجهیزات ایمنی
- واشرها، آب‌بندها و بست‌های صنعتی
بازار جهانی این لاستیک
هر ساله حدود ۳۰۰ هزار تن کلروپرن توسط شرکت‌هایی مانند Denka، Dupont، Covestro و Lanxess تولید می‌شود.
ژاپنی‌ها با سرمایه‌گذاری مشترک بین Denka و Mitsui سهم بزرگی از بازار جهانی کلروپرن را در اختیار دارند و نقش کلیدی در توسعه این بازار ایفا می‌کنند.
