Nitrile Butadiene Rubber (NBR) یکی از مهم‌ترین انواع رابرها است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، به اسب بارکش یا Workhorse رابرها شهرت دارد. این رابر به‌ویژه در صنعت خودروسازی و در تولید قطعاتی که در تماس با روغن، سوخت و مواد شیمیایی هستند، کاربرد فراوان دارد. در این نوشتار، علل این نامگذاری و ویژگی‌های ویژه NBR (Nitrile Butadiene Rubber) بررسی خواهد شد.

همان‌طور که از نام آن پیداست، NBR از ترکیب آکریلونیتریل و بوتادی ان به دست می‌آید. ترکیب درصد آکریلونیتریل در این رابر، تأثیر زیادی بر خواص آن دارد و باعث تغییر مقاومت آن در برابر روغن‌ها، سوخت‌ها و مواد شیمیایی می‌شود. این ویژگی‌های خاص باعث شده که NBR در تولید قطعات خودرو، مانند شلنگ‌های انتقال روغن، کاسه نمد، گرومت، واشرها و همچنین در صنایعی مانند نفت، گاز و پتروشیمی بسیار پرکاربرد باشد.

ویژگی‌های NBR و کاربردهای آن

گستره دمایی کاربرد NBR بین -40 درجه سانتی‌گراد تا +125 درجه سانتی‌گراد است، که آن را به گزینه‌ای عالی برای قطعات خودروهایی که در شرایط مختلف دمایی کار می‌کنند، تبدیل کرده است. این رابر همچنین در تولید شلنگ‌های هیدرولیکی صنعتی، لاینرهای صنایع نفت و گاز، تسمه‌های نقاله، روکش‌های رل‌های فلزی، کفش، کفپوش‌ها و چسب‌ها نیز استفاده می‌شود. به طور میانگین، هر سال حدود 400 هزار تن NBR در این کاربردها مصرف می‌شود.

نحوه تأثیر آکریلونیتریل بر خواص NBR

در NBR، درصد آکریلونیتریل تأثیر مستقیمی بر خواص قطعات تولیدی دارد. افزایش این درصد، مقاومت در برابر روغن‌ها و سوخت‌ها، مقاومت سایشی، استحکام مکانیکی، پایداری حرارتی و سرعت پخت را افزایش می‌دهد. اما در عوض، انعطاف‌پذیری، مانایی فشاری و سرعت پخت با پراکسیدها کاهش می‌یابد.

گریدهای ویژه NBR: HNBR و دیگر انواع

مقاومت NBR در برابر تابش نور خورشید محدود است، اما گریدهای ویژه‌ای همچون HNBR (Halogenated NBR) با ساختار اشباع برای این مشکل توسعه یافته‌اند. این گریدها علاوه بر مقاومت بهتر در برابر تابش نور خورشید، از نظر مقاومت در برابر روغن‌ها و سوخت‌ها نیز عملکردی مشابه رابرهای فلوئوره مانند FKM دارند.

انواع دیگر NBR (Nitrile Butadiene Rubber) شامل گریدهای کربوکسیله شده و پیش‌پخت شده (Pre-crosslinked) هستند که برای بهبود خواص مکانیکی و فرآیندپذیری بهتر توسعه یافته‌اند.

NBR به دلیل خواص بی‌نظیرش در برابر روغن‌ها، سوخت‌ها و شرایط محیطی دشوار، یکی از پرکاربردترین رابرها در صنایع خودروسازی و شیمیایی است. به همین دلیل، NBR به عنوان یک اسب بارکش در تولید قطعات صنعتی شناخته می‌شود.